Zastanawiasz się, jak powinna wyglądać edukacja żywieniowa i psychodietetyczna w Twoim gabinecie? Sprawdź, dlaczego warto włączyć te elementy do codziennej praktyki. Poznaj wskazówki, które ułatwią Ci współpracę z pacjentem i zwiększą skuteczność dietoterapii.
Edukacja żywieniowa w gabinecie dietetyka
Edukacja żywieniowa polega na przekazywaniu wiedzy na temat prawidłowego żywienia. Nauka prawidłowych nawyków pozwala pacjentowi na świadome podejmowanie wyborów żywieniowych nawet po zakończonej współpracy z dietetykiem, co przekłada się na osiąganie trwałych efektów. W dzisiejszych czasach pacjenci spotykają się z dużą ilością sprzecznych informacji, które powszechnie można znaleźć w sieci. Błędne przekonania są powielane i nieświadomie utrwalane przez pacjentów. Celem dietetyka powinno być przekazywanie rzetelnych informacji, które są poparte badaniami naukowymi.
W jaki sposób można przeprowadzić edukację żywieniową w gabinecie dietetyka?
Edukacja na podstawie infografik
Kolorowe infografiki np. w postaci talerza zdrowego żywienia czy piramidy żywieniowej pozwolą Ci w praktyczny sposób przekazać wiedzę i skupić uwagę pacjenta. Treści w formie graficznej, są lepiej zapamiętywane i przyswajane. Dodatkowo omawiane materiały możesz wydrukować i wręczyć podopiecznemu w trakcie wizyty lub przesłać w formie elektronicznej.
Nauka czytania etykiet produktów spożywczych
Umiejętność czytania etykiet podnosi świadomość konsumencką i przyczynia się do podejmowania przemyślanych zakupów. Przedstaw pacjentowi, jakie informacje znajdzie na produktach i na co warto zwracać uwagę, będąc w sklepie. Zapoznaj go z gotowymi produktami z dobrym składem, po które może sięgnąć w awaryjnych sytuacjach.
Edukacja na podstawie jadłospisu/dzienniczka żywieniowego
Przeanalizuj wspólnie z pacjentem jego dzienniczek żywieniowy. W tym celu możesz poprosić o zanotowanie spożywanych produktów z ostatnich 24 godzin, lub wypisanie przykładowych posiłków, które spożywa podopieczny. Wspólnie zaproponujcie modyfikacje, które można byłoby wprowadzić do jadłospisu.
Obalanie mitów dietetycznych
Detox, dieta alkaliczna, ostatni posiłek o godzinie 18 czy produkty, które tuczą to tylko nieliczne mity, z którymi spotkał się prawdopodobnie każdy pacjent szukający wskazówek dietetycznych w sieci. Przedstaw podopiecznemu rzetelne źródła wiedzy, w których znajdzie sprawdzone informacje.
Edukacja psychodietetyczna w gabinecie dietetyka
Czynniki psychologiczne istotne wpływają na rozwój chorób dietozależnych, regulując sposób i ilość przyjmowanego pożywienia. Włączenie do codziennej praktyki edukacji psychodietetycznej ułatwi pacjentowi zrozumienie swojego organizmu i zachodzących w nim procesów. Oprócz usystematyzowania nawyków żywieniowych, dzięki edukacji psychodietetycznej możesz pracować nad motywacją pacjenta, zaburzeniami odżywiania oraz emocjami, które pogłębiają niewłaściwe nawyki żywieniowe.
Problemy, z którymi najczęściej zmierzysz się w edukacji psychodietetycznej
Brak motywacji do pojęcia zmian nawyków żywieniowych
Rozpoczęcie edukacji powinieneś zacząć od określenia stopnia motywacji pacjenta. Współpracuj z podopiecznym i zapewnij mu bezpieczną przestrzeń, w której będzie mógł się wypowiedzieć. Taka atmosfera zwiększy szansę udanej współpracy. Zadawaj pytania, aby wydobyć wewnętrzną motywację. Nie proponuj gotowych rozwiązań, ale staraj się naprowadzić pacjenta, aby sam doszedł do konkretnych wniosków. W ten sposób zwiększysz poczucie sprawczości i nadziei na zmianę.
Brak kontroli nad spożywanym pokarmem
Jedzenie emocjonalne to problem, który dotyczy dużego odsetka osób z nadmierną masą ciała. Twoim celem powinno być określenie, jakie sytuacje prowadzą do przejadania. Pierwszym krokiem do zmiany będzie uświadomienie pacjenta o działaniu jego organizmu i motywów, które prowadzą do braku kontroli nad spożywanymi posiłkami. Odzyskanie kontroli nad jedzeniem nie powinno polegać na wprowadzaniu restrykcji a znalezieniu alternatywnych rozwiązań.
Restrykcyjne podejście do diety
Pacjenci często dzielą żywność na „dobrą” i „złą”, co przekłada się na rozpoczynanie diet eliminacyjnych, których nie są w stanie stosować. Duża część osób jest przyzwyczajona do spożywania słodyczy i wysokoprzetworzonych przekąsek. Nagłe wykluczenie tych produktów z diety może prowadzić do frustracji i stawiania oporu we współpracy z dietetykiem. Badania wskazują, że gwałtowne wprowadzanie restrykcji pokarmowych skutkuje objadaniem się zakazanymi produktami. Ustal z pacjentem plan stopniowej zmiany nawyków żywieniowych, stosując metodę małych kroków. Zapytaj się podopiecznego, od czego chciałby zacząć i co jest gotów zmienić.
Jak zaplanować skuteczną edukację żywieniową i psychodietetyczną w gabinecie dietetycznym?
- Sprawdź aktualną wiedzę pacjenta. Sprawdzenie wiedzy może odbywać się podczas rozmowy, lub krótkiej ankiety, którą prześlesz pacjentowi przed wizytą. Zapytaj się, skąd dotychczas podopieczny czerpał wiedzę na temat diety i jakie ma przekonania żywieniowe.
- Zapytaj się, jakie oczekiwania ma pacjent. Edukacja w gabinecie dietetycznym powinna być spersonalizowana i odpowiadać na potrzeby podopiecznych. Warto, więc sprawdzić jakie obszary wymagają poprawy i co można byłoby zmodyfikować w dotychczasowym stylu życia.
- Zaplanuj metodę edukacji żywieniowej i psychodietetycznej. Edukacja nie powinna przypominać wykładu akademickiego. Zaplanuj dyskusję, w której pacjent będzie miał szansę się wypowiedzieć i zadawać pytania. Wykorzystaj materiały edukacyjne takie jak broszury czy infografiki, które skupią uwagę podopiecznych i ułatwią Ci przekazanie wiedzy. Odwołuj się do praktycznych przykładów, używaj metafor i opowiadaj o doświadczeniach innych osób. Jeśli prowadzisz edukację żywieniową u dzieci możesz wprowadzić elementy zabawy – piosenki, rymowanki, bajki czy kolorowe materiały graficzne pozwolą Ci przyciągnąć uwagę małego pacjenta.
- Zadbaj o dobrą atmosferę. Szanuj poglądy i zdanie podopiecznych. Nie nakazuj, a przedstaw korzyści płynące z wprowadzanych zmian. Aktywnie słuchaj pacjenta i pozwól mu się wypowiedzieć. Używaj prostego i przystępnego języka. Zbyt specjalistyczne sformułowania mogą być niezrozumiałe.
- Sprawdź, czy wizyta zadowoliła pacjenta. Zapytaj się podopiecznego, czego się nauczył w trakcie wizyty, co mu się podobało, a co chciałby zmienić. Możesz to zrobić np. w formie krótkiej ankiety. Pozwoli Ci to zaplanować kolejne wizyty i w razie potrzeby zmodyfikować metody przeprowadzanej edukacji.
Pamiętaj, że prawidłowa edukacja żywieniowa i psychodietetyczna, powinna uwzględniać problemy i odpowiadać na potrzeby pacjenta, a metody i czas przeprowadzanej edukacji powinny być dostosowane do wieku i możliwości podopiecznego.
Jak Make Me Diet ułatwi przeprowadzenie edukacji żywieniowej?
Aby ułatwić sobie przeprowadzenie edukacji żywieniowej i psychodietetycznej, można skorzystać z ankiet pacjenta, które oferuje program do układania jadłospisów Make Me Diet. Ankiety pacjenta umożliwią przeprowadzenie wstępnego wywiadu, który nakreśli problemy, z jakimi przychodzi pacjent i wskaże obszary, na których w szczególności należy się skupić podczas edukacji żywieniowej. Sam zdecydujesz jakie pytania mają znaleźć się w kwestionariuszu, następnie wyślesz przygotowaną ankietę za pomocą linku do pacjenta i zbierzesz automatycznie wszystkie odpowiedzi. Dzięki temu przygotujesz się do wizyty i przeprowadzisz kompleksową edukację żywieniową.
Podsumowanie
Edukacja żywieniowa i psychodietetyczna powinna stanowić nieodłączny element współpracy z pacjentem w gabinecie dietetycznym. Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych i budowanie zdrowej relacji z jedzeniem pozwala osiągnąć długotrwałe efekty i czerpać radość ze stosowanej diety przed całe życie.
Bibliografia:
- Zalewska M, Maciorkowska E. Rola edukacji żywieniowej w populacji dzieci i młodzieży. Med Og Nauk Zdr. 2013;19(3):375-378.
- Pietrzykowska E, Wierusz-Wysocka B. Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się. Pol Merk Lek. 2008; 24(143):472-476.
- Lech M, Ostrowska L. Psychologiczne aspekty otyłości. Forum Zab. Metabol. 2017;8(2):63-70.
- Fairburn Ch.G. Jak pokonać objadanie się. WUJ, Kraków, 2014.